Poređenje plasteničke i proizvodnje na otvorenom

Kada se priča o proizvodnji kod biljnih kultura, tada očigledno možemo razdvojiti dva sistema - sistem uzgoja na otvorenom te sistem plasteničke proizvodnje. Oba sistema imaju svoje prednosti i mane, neki su bolji za jedne terene, dok su drugi bolji za neke druge. Sve u svemu, izbor između ova dva sistema zavisi od nekoliko važnih činilaca, a među kojima su klima, tržište, vrsta usjeva i stepen do kojeg se želi ulagati u proizvodnju. Pa da krenemo redom.

Kontrola uslova rasta

U plastenicima kao zatvorenim objektima moguće je donekle kontrolisati temperaturu, vlažnost vazduha i svjetlost. Takođe, stepen zaštite od vremenskih nepogoda daleko je bolji u ovakvim sistemima u odnosnu na otvorenu proizvodnju. U otvorenom sistemu vremenske neprilike mogu izazvati nepopravljive štete, a oscilacija i nemogućnost postizanja idealnih temperaturnih uslova često usporava proces proizvodnje.

Prinos i kvalitet proizvoda

Kao rezultat poboljšanih mikroklimatskih uslova javlja se veći prinos u plasteničkoj proizvodnji. Ovaj prinos ne samo da je veći, već je često i kvalitetniji (prema obliku proizvoda, stepenu jednakih plodova i drugim parametrima koji su važni prilikom prodaje proizvoda).

Kontrolisani uslovi, ali i postizanje optimalnih uslova i van sezone vegetacije daju prednost plastenicima kroz veći stepen iskorišćenja zemljišta. Ovo je jako bitno kada se gleda tržište koje je često fokusirano na stabilne količine proizvoda tokom godine.

Ipak, što se tiče ukusa, mirisa i teksture - čini se da je navedeno na strani otvorene proizvodnje. Više prirodniji uslovi sigurno da ovdje igraju veliku ulogu.

Ulaganja i troškovi

Značajno veća ulaganja u plasteničku proizvodnju sigurno da imaju uticaj na manju zastupljenost ovakvog sistema uzgoja. Naročito se ističu visoka početna ulaganja. Dosta su visoki i operativni troškovi poput održavanja ventilacije, temperaturnog režima i slično.

Proizvodnja na otvorenom ne zahtijeva toliko velika ulaganja, pa ipak dugoročni rizik od vremenskih nepogoda i smanjenja prinosa može u značajnom stepenu povećati kasnije troškove.

Sve u svemu, moraju se uzeti u obzir stvari poput terena, geolokacije, procjena rizika od suše, grada i drugih vremenskih nepogoda. 

Manja upotreba hemijskih sredstava

Manja upotreba hemijskih sredstava jedna je od glavnih prednosti proizvodnje u zatvorenom. Na ovaj način ne samo što se smanjuje ekonomski trošak za farmera, već uzgojeni proizvodi imaju bolju zdravstvenu ispravnost.

Osim efikasnije upotrebe hemijski sredstava, kod plasteničke proizvodnje bolja je iskorišćenost i svih drugih inputa koji se koriste kao što su voda, mineralni elementi, đubriva i slično.

Tržište

Poznato je da otkupljivači žele proizvod koji je dobrog kvaliteta, zdravstveno ispravan i u većim količinama. Isto tako često se traži i stabilnost u isporuci, koju je mnogo lakše ispoštovati u zatvorenom sistemu poput plastenika. Zbog mogućnosti produžetka sezone može se proizvoditi više, a takođe i dozirati i bolje planirati proizvodnja.

Kada se sagledaju prednosti i mane i jednog i drugog sistema da se zaključiti da sa jedne strane stoji plastenička proizvodnja sa intenzivnijim pristupom uzgoja biljaka, a sa druge strane manje intenzivan otvoren sistem koji je bolji za početnike.