Proljećno kupanje stoke protiv parazita

Kupanje stoke protiv parazita predstavlja izuzetno važnu mjeru biosigurnosti koju svaki stočar mora imati u vidu. Kupanje protiv parazita ne predstavlja samo akt zaštite od ovih organizama, već ima i druge prednosti. Krpelji, vaši, buve, šugarci predstavljaju glavnu prijetnje životinja, tako što smanjuju prirast, mlječnost ali i opštu otpornost organizma prema bolestima i virusima.

Najčešći paraziti kod stoke

Krpelji

Ozbiljne štetočine koje mogu značajno smanjiti produktivnost kod životinja. Takođe uzrokuju smanjenje dobrobiti životinja i česte iritacije. Najpoznatije bolesti koje uzrokuju krpelji su anaplazmoza i babezioza.

Vaške

Predstavljaju još jednu u nizu vrsta parazita koji je karakterističan po tome što uzrokuje svrabež kod domaćih životinja. Napadnute životinje takođe smanjuju proizvodnost, stres, a slabi im i imunitet.

Šugarci

Ovi paraziti su nezgodni jer svojim dejstvom na koži životinja stvaraju kraste. Ovo može dovesti do sekundarnih infekcija koje se sa lokalnog mogu prenijeti na sistemski nivo što često zahtijeva i upotrebu jakih antibiotika.

Buve

Sićušni ali vrlo agresivni paraziti koji isisavajući krv kod životnja uzrokuju blage infekcije u blažim i teške infekcije u težim stadijumima. Mogu prenositi takođe neke opasne bolesti kod životinja (poput Kju groznice).

Kako i kada kupati stoku?

Preventivno kupanje životinja protiv parazita treba sprovoditi temeljno, a postupkom treba da se obuhvati svaka životinja u stadu. Treba samo paziti da se ne kupaju mlađe životinje. Kod njih je najbolje primijeniti metodu prskanja ili pour on metodu.  

Kupanje se može obavljati u improvizovanim kadama, većim plastičnim buradima ili pak specijalnizovanim ukopanim betonskim bazenima specijalno namijenjenim za kupanje.

Prvo je potrebno rastvoriti sredstvo u vodi, u razmjeri koja se preporučuje na originalnoj ambalaži. Sipa se prvo voda, a nakon toga i sredstvo za tretiranje. Takav rastvor se dobro promiješa i spreman je za upotrebu.

Prije početka kupanja životinja - VAŽNO!

• Nemojte kupati životinje punog stomaka.
• Kupanje treba da obavljate kada nije previše vruće (najbolje ujutru).
• Izbjegavajte kvašenje očiju, usta, nosa i ušiju.

Potapanje odnosno kupanje po jednoj životinji trebalo bi da bude između 15 i 30 sekundi što najviše zavisi od vrste, veličine, razvoja životinje i stanja na terenu (sa parazitima).

Nakon kupanja životinje se izvode na pašnjak ili na provjetreno i osunčano mjesto kako bi se životinja potpuno osušila te izbjegli problemi sa plućima (kroz prehladu), varenjem (kroz stresno stanje), i pad produktivnosti.

Na ovaj način životinja je zaštićena od parazita do mjesec ili mjesec i po dana.

Najčešće korišćena sredstva za kupanje stoke

Danas su na tržištu prisutne različiti brendovi, u osnovi sličnih aktivnih materija. Pa ipak postoje i neka nova sredstva na našem tržistu čija efikasnost tek treba da se dokaže. Od provjerenih i "starih" sredstava treba izdvojiti:

Ivermektin

Jedan je od najpoznatijih medikalnih sredstava koja se koriste u praksi. Široka primjena i efikasnost razlog su zbog čega je to i tako. Ne djeluje baš na sve pantljičare, međutim njegovo široko dejstvo na unutrašnje i spoljašnje parazite čine ga neprikosnovenim sredstvom u borbi protiv ovih štetočina. Ono što je važno napomenuti jeste mogućnost da se ivermektin aplikuje kroz injekcije, tako da je pogodan i za veće stočarske ili zatvorene sisteme gdje kupanje nije najbolja metoda. Ivermektin ima dosta veliku karencu za mlijeko i meso, pa treba biti obazriv sa ovim sredstvom.

Neostomosan

Neostomosan je sredstvo iz grupe organofosfata. Koristi se najčešće kao rastvor za kupanje stoke. Efikasan je protiv krpelja, vašiju, buva, šugaraca, a najviše je pogodan za ovce i koze. Za svinje i konje se ne upotrebljava, jer se smatra da ima toksično dejstvo nad ovim životinjama.

Deltametrin

Iz grupe je piretroida, a ovaj oblik najviše je poznat po tome što se koristi u sredstvima za komarce u kućnim preparatima. Unutar ove grupe, deltametrin slovi za jednog od najdjelotvornijih hemijskih sredstava. Djeluje kontaktno na krpelje, vaši, muve i komarce. Često se koristi kod goveda i kod ovaca.

Koliko često tretirati stoku?

Broj ponavljanja tretmana kod životinja zavisi i pod velikim je uticajem geografske lokacije i terena. Opšta preporuka i opšte saznanje govori o tretiranju jednom mjesečno ili čak i jednom u dva mjeseca. Ovo se odnosi samo na sezonu parazita koja traje od marta do oktobra. Na sjevernom dijelu zemlje to je od mjeseca maja pa do septembra. Ukoliko je stanje sa parazitima ozbiljno tada se životinje mogu tretirati i češće, ali uvijek u konsultaciji sa veterinarom.

Bitno je voditi računa i o rotaciji različitih hemijskih sredstava. Na taj način se sprečava rezistencija odnosno stvaranje otpornosti parazita na sredstvo.

Paraziti kod stoke znaju biti uporni i uzrokovati značajne štete koje nerijetko nisu vidljive samim uzgavijačima. Međutim, pravilnim tretmanom u proljeće, te kasnijom nadopunom, kontrola parazita može biti zaista uspješan proces u stočarskoj proizvodnji.